[Chia sẻ] Vì sao học sinh Singapore học giỏi Toán?

? Nghiên cứu của Tổ chức TIMSS (Xu hướng học toán và Khoa học quốc tế) khảo sát hơn 60 quốc gia trong đó Singapore đứng đầu 4 năm: 1995; 1999; 2003; 2015.

? Xu hướng nhiều trường tại Mỹ và Anh đang áp dụng phương pháp toán học Singapore: gần đây Bộ GD Anh đã chi hơn 41 triệu bảng để hỗ trợ hơn một nửa số trường Tiểu học triển khai toán học Singapore. (Nguồn: Financial Times)

? “Toán ở Singapore không phải là biết rộng mà là đào sâu tư duy, học như những nhà toán học” – Andreas Schleicher, người đứng đầu Chương trình Đánh giá Giáo dục của Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế OECD.

? Toán Singapore bậc tiểu học là con đường xây dựng nền móng vững chắc dành cho bất kỳ học sinh học ở ban nào.
___

✔ Vậy điều gì về hệ thống giáo dục của Singapore lại giúp cho học sinh đạt kết quả toán cao hơn hẳn so với các bạn cùng tuổi ở các nước khác?

Liệu các nước khác có dễ dàng “nhập khẩu thành công” nay không?

Một mảnh đất nhỏ bé đông dân như Singapore có đặc thù bao quanh bởi những nước lớn như Malaysia, và Indonesia. Trước đây là thuộc địa tự trị của Anh vào năm 1959 và từng nằm trong liên bang Malaysia trước khi chính thức “bị” độc lập vào năm 1965. Với tâm thế luôn cảm thấy nhỏ bé trước các quốc gia lớn bên cạnh tạo ra một tâm lý quốc gia rất đặc biệt trong đó có cả nỗi sợ và lòng tự hào. Trong một bài phát biểu nhân ngày Quốc khánh năm 2015, Thủ tướng Lý Hiển Long có nói với các công dân: “Để sống sót, chúng ta phải xuất sắc”.

Từ lịch sử và văn hóa phát triển của quốc gia này hình thành một triết lý cầu toàn và phấn đấu, đặt mục tiêu cao. Lý Quang Diệu, một nhà độc tài và cầu toàn đã phát biểu năm 1966 “chúng ta cần một cộng đồng có khả năng vượt khó, kỷ luật cao, quyết tâm cao, và được đào tạo với kỹ năng cao”.
____
❤ CÂU CHUYỆN VỀ SỰ HÌNH THÀNH ‘THƯƠNG HIỆU TOÁN SINGAPORE’

Giáo dục Singapore với những bước tiến vượt bậc lựa chọn hệ Cambridge nhưng nâng cao và đặc biệt chú trọng vào Toán và Khoa học, đúng theo tinh thần của Lý Quang DIệu. Đây là 2 môn bắt buộc cho đến hết trung học phổ thông. Đến cấp độ A Level, học sinh vẫn tiếp tục học 2 môn cơ bản này và có thể phân nhánh theo hướng khoa học xã hội và khoa học tự nhiên.

“Thương hiệu Toán Singapore” bắt đầu được sử dụng từ những năm 80 bởi một nhóm các nhà nghiên cứu giáo dục và giáo viên giỏi được Bộ giáo dục Singapore giao nhiệm vụ thiết kế một hệ thống tài liệu dạy học chất lượng cao. Họ nghiên cứu mô hình các nước gồm Canada và Nhật Bản và so sánh nhiều phương pháp dạy học khác nhau. Họ tham khảo những nghiên cứu mới nhất về khoa học hành vi cũng như đi tham quan rất nhiều trường phổ thông ở nhiều nước khác, với mục tiêu thay đổi cách học ghi nhớ kiến thức truyền thống và tập trung vào dạy trẻ giải quyết vấn đề.
___
❤ ĐẶC ĐIỂM TOÁN SINGAPORE

Sách mới Singapore ra đời với sự ảnh hưởng bởi một nhóm nhà tâm lý giáo dục và đặc biệt là Jerome Bruner, người đưa ra lý thuyết rằng con người học theo 3 giai đoạn: sử dụng đồ vật thật, sau đó là dùng tranh hình minh họa, và sau đó là biểu tượng. Lý thuyết này dẫn tới đặc thù Toán Singapore nhấn mạnh vào “mô hình” hóa các bài toán thông qua hình minh họa; sử dụng các ô màu để thể hiện phân số hay tỷ lệ v.v.. còn gọi là phương pháp CPA.

Toán Singapore, đặc biệt bậc tiểu học cắt gọn hơn so với các nước phương tây, tức là tập trung vào ít khái niệm hơn nhưng độ sâu hơn rất nhiều – đây chính là yếu tố then chốt về tính hiệu quả trong phương pháp dạy toán của Singapore (Theo ông Schleicher, Gián đốc Chương trình Đánh giá giáo dục của OECD). “Khi bạn nhìn vào sách của Anh và Mỹ hay Chương trình nói chung, nó rộng hàng dặm và sâu hàng inch”, ông Schleicher nói, “họ dạy rất nhiều kiến thức nhưng ở mức độ nông.

“Toán Singapore không phải là biết tất cả, mà là rèn tư duy suy nghĩ sâu như một nhà toán học”.

Đặc điểm nữa là quan điểm của các nước phương tây coi như đương nhiên và quá chú trọng vào tính cá thể, tức là một số trẻ em có năng lực riêng biệt vào một môn học hơn là bạn khác. Điều này hơi khác với triết lý Singapore coi trọng giá trị “cần cù bù thông minh”.

Tim Oates, phụ trách đánh giá Chương trình quốc gia của Anh vào năm 2010-2013 và bây giờ là Giám đốc Nghiên cứu cơ quan Khảo thí Cambridge CIE, nói “phương pháp này cuối cùng lại đang được áp dụng ở Anh”. “Đây là một cách nhìn và phương pháp tiếp cận khác – thực sự với chúng tôi là một cải tổ cơ bản về quan điểm cách chúng ta nhìn nhận về trẻ em”. Ông nói “sự thay đổi từ mô hình dựa trên khả năng học cá nhân hóa (ability-based model of individualized learning) sang mô hình “tất cả trẻ em có thể học được tốt nhiều thứ”, phụ thuộc vào cách mà chúng ta dạy và giới thiệu cho chúng cũng như NỖ LỰC mà chúng bỏ ra cho việc học lĩnh vực đó.”

Như ông Schleicher, GĐ CT Đánh giá Giáo dục của OECD nhận xét “Toán Singapore không phải là biết tất cả, mà là rèn tư duy suy nghĩ sâu như một nhà toán học”. Toán Singapore được học theo phương pháp CPA bao gồm 3 giai đoạn: sử dụng đồ vật thật, sau đó là dùng tranh, hình minh họa, và sau đó là biểu tượng.

Xin lưu ý phụ huynh khái niệm toán tư duy hay toán tư duy Singapore chỉ là một thuật ngữ dịch sang tiếng Việt mang tính marketing. Các tài liệu trên thế giới nói chung về khái niệm Toán Singapore (Key words: Singapore Math, Singapore math curriculum), với một số đặc điểm và phương pháp riêng so với Chương trình Mỹ, Anh.

Vậy tại sao lại là Toán Singapore?
Trong kết quả của Chương trình đánh giá học sinh quốc tế (PISA) được tổ chức 03 năm một lần, vào năm gần nhất 2015, Singapore đứng ở trí đầu tiên, cao hơn cả các quốc gia Anh, Mỹ, Trung Quốc và các nước có nền kinh tế có thu nhập cao khác. Trong khi còn nhiều tranh luận về việc Chương trình Singapore nếu học xuyên suốt khá nặng thì có một thực tế được công nhận và áp dụng tại nhiều nước bao gồm Anh và Mỹ là việc học toán Tiểu học theo phương pháp của Singapore giúp học sinh tiếp thu vững chắc và tạo nền tảng tốt cho các bậc học cao hơn.

Do đó ngày càng nhiều quốc gia đang cố gắng áp dụng mô hình Toán Singapore vào trong các trường học. Gần đây nhất, Anh tuyên bố khoảng 50% các trường tiểu học của nước này sẽ áp dụng mô hình dạy toán theo Singapore với kinh phí đầu tư khoảng 41 triệu Bảng Anh trong 4 năm nhằm đào tạo giáo viên cũng như đổi sách giáo khoa. Một trong những bí quyết và đặc điểm của Toán Singapore, là sử dụng phương tiện trực quan như các vật thể, hình ảnh và sơ đồ để dạy các khái niệm Toán học (Phương pháp CPA) phù hợp với tâm lý hành vi của trẻ nhỏ đi từ cụ thể đến trừu tượng. (Chương trình toán Singapore theo phương pháp CPA nhờ áp dụng những nghiên cứu của nhà tâm lý giáo dục Jerome Bruner, mà chúng tôi sẽ chia sẻ chi tiết hơn trong chùm bài sau).

Hiện nay, tổng cộng có 10 quốc gia – bao gồm Nam Phi, Brunei và Hà Lan – đang sử dụng sách giáo khoa tùy chỉnh dựa trên sách Toán học Singapore. Trong khi cách đây 5 năm, chỉ có 2 quốc gia là Thái Lan và Libya làm như vậy.

Theo nhận định của một số chuyên gia trong ngành giáo dục của Singapore và các nước trên thế giới:
“Một thời gian dài, người ta tập trung vào học chữ, nhưng ngày càng nhiều quốc gia nhận ra rằng để giải quyết các vấn đề, bạn cần có nền tảng tốt về tính toán”. Điều này cho thấy dù con bạn muốn trở thành một nhà thiết kế thời trang, hay một nhà kinh doanh thì kỹ năng tư duy và giải quyết vấn đề hình thành từ môn Toán hết sức quan trọng.
Để tìm hiểu kỹ hơn vì sao toán Singapore, đặc biệt bậc tiểu học được các nước trên thế giới lựa chọn vì đặc thù xây dựng nền tảng toán vững chắc cho các bậc cao hơn, chúng tôi xin giới thiệu Serie các tài liệu khách quan nói về Toán Singapore so với Toán Mỹ, Anh.”